Overzicht van straten in Leek en haar Joodse bewoners
Onderstaand een overzicht van de Joodse bewoners rond 1941 in het voormalige dorp Leek dat nu behoort bij de gemeente Westerkwartier. Voor de Shoah werden de straten aangeduid met de letter A en een nummer. Die aanduiding wordt hier ook gevolgd, maar met toevoeging van de huidige adressering.
A 13 (Bosweg 16) – Samuel van Dam
Veekoopman Samuel van Dam (Leek, 11-03-1886 – Auschwitz, 03-09-1942) woonde hier met zijn vrouw Bartha Cohen (Wildervank, 16-02-1893 – Auschwitz, 14-01-1943) en hun zoon Benno Levie van Dam (Leek, 03-10-1923 – Auschwitz, 30-04-1943) die bankwerker van beroep was. Ook zijn schoonouders Mozes Cohen (Wildervank, 21-09-1856 – Auschwitz, 26-01-1943) en Saartje Denneboom (Beilen, 23-12-1852 – Leek, 30-11-1941)woonden bij hem in. Zijn schoonmoeder was reeds overleden toen het gezin weggevoerd werd.
A 20 (Bosweg 8) – Freerk van Dam
Freerk van Dam (Leek, 10-09-1882 – Auschwitz, 22-10-1942) woonde hier met zijn vrouw Rebecca Zadoks (Dwingeloo, 22-02-1878 – Auschwitz, 19-10-1942). Ook hun volwassen zonen, Miechiel (Leek, 20-08-1914 – Auschwitz, 30-09-1942) en Lazarus (Leek, 01-02-1917 – Auschwitz, 17-08-1942) woonden hier. Zowel Freerk als zijn zonen waren veehandelaar van beroep. De vrouw van Lazarus van Dam, Sara Bollegraaf (Slochteren, 24-03-1921 – Auschwitz, 22 maart 1943) en hun zoontje Freerk (Leek, 06-05-1942) woonden elders. Kleine Freerk overleefde de Shoah.
A 24 (Bosweg 5 en 6) – Leo van Dam
Leo van Dam (Leek, 03-12-1917 – Auschwitz, 30-09-1942) was kantoorbediende en werd later bedrijfsleider. Hij woonde hier met zijn ouders Jozef van Dam (Leek, 01-02-1876 – Leek, 05-01-1942) en Caroline Benima (Bunde, 15-08-1885 – Auschwitz, 15-12-1942). Ook zijn schoonzuster Jeanette Benima (Bunde, 27-03-1891 – Auschwitz, 15-12-1942) woonde op dit adres.
A 68 (Midwolderweg 11) – Meyer Levij
Hier woonden Meyer Levij (Leek, 24-12-1899 – Auschwitz, 19-08-1942) en zijn vrouw Betje van der Wijk (Zutphen, 19-01-1904 – Auschwitz, 11-12-1942) met hun zoon Izak Levij (Leek, 05-12-1941 – Auschwitz, 11-12-1942. Meyer Levij was koopman/export slager.
Zijn vader, Izak Levy (Leek, 21-11-1861 – Sobibor, 20-03-1943), weduwnaar van Sofia Abramina van Dam (Stedum, 16-04-1860 – Leek, 07-11-1928) woonde bij het gezin van Meyer in.
A 108b (Panhyslaan 2) – Levie van Dam
Op dit adres woonden veehandelaar Levie van Dam (Leek, 18-06-1889 – Auschwitz, 12-02-1943) en zijn vrouw Bettie van Dam (Leek, 01-04-1879 – Sobibor, 05-03-1943).
A 108c* (Tolberstraat 61) – Abraham Levij van Dam
Abraham Levij van Dam (Leek, 02-08-1886 – Auschwitz, 19-02-1943) was directeur van een exportslachterij en veehandelaar. Hij woonde hier met zijn vrouw Jetje de Jonge (Musselkanaal, 26-03-1902 – Auschwitz, 19-02-1943) en hun zoon René Simon van Dam (Groningen, 01-03-1932 – Auschwitz, 19-02-1943).
*Volgens G.J. van Klinken en J.H. de Vey Mestdagh, De joodse gemeenschap in het Groninger Westerkwartier, Peize en Roden (Groningen 1985) gaat het hier om de woning A 108a terwijl Joods Monument A 108c aangeeft.
A 146 (de Dam 11) – Philip van Hasselt
Op dit adres woonden veehandelaar Philip van Hasselt (Leek, 22-02-1863 – Auschwitz, 11-12-1942) en zijn vrouw Schoontje Woudstra (Weststellingwerf, 03-04-1862 – Auschwitz, 11-12-1942).
A 153 (pand inmiddels afgebroken) – Samuel Levie
Op dit adres woonden Samuël Levie (Leek, 05-02-1878 – Auschwitz, 14-01-1943) en zijn vrouw Jettina Lowina Levie (Assen, 08-11-1875 – Auschwitz, 14-01-1943). Het echtpaar had 2 kinderen, Mozes Levie (Leek, 30-04-1913 – Vught, 02-10-1943) en Frederika Levie (Leek, 23 augustus 1909 – Sobibor, 20 maart 1943) die elders woonden en de Shoah niet overleefd hebben.
A 160 (Boveneind 18) – Abraham Woudstra
Abraham Woudstra (Leek, 26-06-1900 – Auschwitz, 12-08-1942) was manufacturier en woonde hier met zijn gezin. Zijn vrouw Sophia Henderina Woudstra (Noordwolde gem. Weststellingwerf, 16-06-1904 – ?) en zijn dochter Froukje Woudstra (Leek, 06-03-1939 -?) hebben de Shoah overleefd.
A 190 (H.J. Smitstraat 4) – Johan Oudgenoeg
Hier woonde rund- en varkensslager Johan Oudgenoeg (Roden, 21-07-1894 – Auschwitz, 30-09-1942) met zijn vrouw Roosje Gudema (Borger, 22-06-1896 – Auschwitz, 11-12-1942) en dochters Sophie Oudgenoeg (Leek, 09-03-1924 – Auschwitz, 11-12-1942) dienstbode en Elzina Oudgenoeg (Peize, 01-03-1928 – Auschwitz, 11-12-1942).
A 194 (Boveneind 47) – Samuel Woudstra
Op dit adres woonden Samuel Woudstra (Noordwolde gem. Weststellingwerf, 13-04-1864 – Auschwitz, 21-01-1943) en zijn vrouw Hendelina Benima (Winschoten, 12-03-1865 – Westerbork, 09-01-1943).
A 210 (Wolveschans 8) – Levie Oudgenoeg
Levie Oudgenoeg (Leek, 14-11-1860 – Leek, 08-09-1940) overleed enkele dagen voor het uitbreken van de oorlog. Zijn weduwe Gonna de Groot (Veendam, 29 december 1858 – Sobibor, 20 maart 1943) bleef in de woning wonen met haar 2 kinderen. Dochter Johanna (Annie) Oudgenoeg (Leek, 08-06-1898 – Sobibor, 20-03-1943) die werkzaam was als dienstmeisje en zoon Markus Oudgenoeg (Leek, 07-07-1901 – Midden-Europa, 28-02-1945) koopman in fruit, later in metalen.
A 314 (Kerkweg 34) – Abraham van Dam
Op dit adres woonde slager en veekoopman Abraham van Dam (Ooststellingwerf, 16-02-1865 – Auschwitz, 11-12-1942). Hij was weduwnaar van Saartje Wijnberg (Leek, 17-04-1866 – Leek, 21-01-1929).
A 315 (Kerkweg 33) – Simon Oudgenoeg
Op dit adres woonde slager Simon Oudgenoeg (Leek, 29-05-1899 – Auschwitz, 30-09-1942) met zijn vrouw Esther Cohen (Onstwedde, 08-01-1901 – Auschwitz, 11-12-1942).
A 317 (Kerkweg 31) – Antje Cohen
Hier woonde Antje Cohen (Winschoten, 08-03-1869 – Auschwitz, 11-12-1942). Weduwe van Levie Freerk Israëls (Leek, 06-03-1852 – Leek, 09-01-1931).
A 321 (Kerkweg 28) – Hermina Duitscher
Hier woonde Hermina Duitscher (Leek, 08-03-1881 – Auschwitz, 11-12-1942). Zij was winkelierster in kruidenierswaren. Lange tijd, tot haar deportatie, was ze bestuurslid van de Chewrath Nashim in Leek, een in 1898 opgerichte vereniging voor vrouwen met als belangrijkste doel het verlenen van hulp bij ziekte en na overlijden van vrouwen.
A 340 (de Dam 50 en 52, beide gedeeltelijk) – Mozes Levie
Hier woonde manufacturier Mozes Levie (Leek, 30-04-1913 – Vught, 02-10-1943) met zijn vrouw Sophia van der Wijk (Hoogeveen, 10-11-1915 -?) die de Shoah overleefde. Op 1 februari 1938 nam hij de manufacturenzaak van zijn vader, gevestigd in de Kerkstraat in Leek, over.
A 341 (de Dam 50, gedeeltelijk) – Heiman Israëls
Op dit adres woonde Heiman Israëls (Leek, 04-07-1902 – Auschwitz, 30-09-1942) met zijn vrouw Aaltje de Vries (Winschoten, 16-10-1907 – Auschwitz, 15-12-1942) en zoon Levie Israëls (Leek, 08-04-1933 – Auschwitz, 15-12-1942). Heiman was dansleraar en vertegenwoordiger in naaimachines.
A 351 (Piepke 4) – Herman Henri Denneboom
Hier woonde manufacturier Herman Henri Denneboom (Roden, 02-01-1896 – Auschwitz, 16-08-1942) met zijn gezin. Zijn vrouw, Eva Nathans (Vries, 20-02-1896 -?) en twee kinderen, Saartje (Leek, 01-11-1926 -?) en Hertha (Leek, 16-02-1931 -?) hebben de oorlog overleefd. Dochter Duifje Denneboom (Leek, 10-10-1922 – Bergen-Belsen, 22-03-1945), trouwde op 17 juli 1942 met Salomon Joël van Essen (Groningen, 18-05-1915 – Auschwitz, 12-1943) leerling-landbouwer. Dit echtpaar ging na het huwelijk wonen aan de Melkweg 26 te Groningen.
A 354a (Piepke 1-I, bovenwoning) – Abraham Denneboom en Henri Barend Polak
Hier woonde Abraham Denneboom (Roden, 28-04-1900 – Auschwitz, 28-07-1942). Zijn vrouw Elli Allegonda Gans (Grijpskerk, 30-03-1910 -?) overleefde de Shoah.
Ook Henri Barend Polak (Rotterdam, 16-10-1902 – Auschwitz Dld., 30-09-1942) woonde op dit adres. Hij was gehuwd met Henriëtte Frieda van Beets (‘s-Gravenhage, 14-10-1902 -?). Ook zijn vrouw overleefde de Shoah.
A 369 (Schreiershoek 13) – S
Slager Samuel Oudgenoeg (Leek, 20-05-1900 – Auschwitz, 30-09-1942) woonde hier met zijn vrouw Roosje Oudgenoeg-Vissel (Groningen, 05-10-1900 – Auschwitz, 11-12-1942) en 3 kinderen. Jakob Oudgenoeg (Leek, 17-07-1927 – Auschwitz, 28-02-1943), Frouwke Oudgenoeg (Leek, 21-02-1931 – Auschwitz, 11-12-1942) en Rika Oudgenoeg (Leek, 08-08-1940 – Auschwitz, 11-12-1942).
A 370 (Schreiershoek 14) – Jacob Woudstra
Hier woonde de ongehuwde Jacob Woudstra (Ooststellingwerf, 19-10-1866 – Monowitz, 11-12-1942). Hij was koopman in vellen.
A 382 (Schreiershoek 26) – S
Koopman Simon van Dam (Groningen, 25-01-1911 – Auschwitz, 19-08-1942) handelde in manufacturen en borstels. Hij woonde op dit adres met zijn vrouw Golda van Coevorden (Groningen, 12-05-1912 – Auschwitz, 10-09-1943) en zoontje Izaäk van Dam (Groningen, 12-04-1941 – Auschwitz, 10-09-1943). Ook zijn vader Izaäk van Dam (Ooststellingwerf, 08-01-1862 – Groningen, 09-11-1941) en moeder Hester van Dam-Oudgenoeg (Leek, 26-09-1867 – Sobibor, 20-03-1943) woonden bij hem in.
E 66 (Hoofdstraat 241, Oostwold) – Hermann Stein
Op dit adres woonde Hermann Stein (Keulen, Dld. 07-01-2908 – Blechhammer, 01-06-1943). Hij was op 22 oktober 1923 in Essen getrouwd met Rudi Issen (essen, Dld. 18-02-1914 – ?). Het echtpaar vluchtte in 1936 vanuit Essen naar Leek. Hermann was koopman in manufacturen, om in zijn onderhoud te voorzien trok hij met een koffer met handelswaar in de omgeving rond. Zijn echtgenote heeft de oorlog overleefd.
Bronnen:
Boek: De joodse gemeenschap in het Groninger Westerkwartier, Peize en Roden (Groningen 1985)- G.J. van Klinken en J.H. de Vey Mestdagh
Groninger Archieven
Joods Monument
Illustraties:
Groninger Archieven
Gepubliceerd:
09-05-2021