David van Buuren wordt geboren op 5 augustus 1911 als 2e zoon van koopman Mozes van Buuren (Hoogeveen, 14 juni 1878 – Auschwitz, 12 oktober 1942) en de Duitse Rachel Wechsler (Hamburg, 4 april 1877 – Hoogeveen, 17 maart 1931). Zijn ouders stappen op 7 mei 1909 in Hamburg in het huwelijksbootje. Zij gaan in Hoogeveen wonen waar Mozes vandaan komt en treden daar op 28 april 1910 opnieuw in het huwelijk, dit keer voor de Nederlandse wet. Het gezin woont aan de Hoofdstraat 66 in Hoogeveen. Na het vroegtijdig overlijden van zijn moeder Rachel, hertrouwt zijn vader op 16 juni 1937 in Zutphen met Henriëtte de Vries (Coevorden, 14 september 1888 – Auschwitz, 12 oktober 1942). Vader Mozes gebruikt behalve zijn voornaam ook zijn patroniem Abraham. Reden waarom hij over het algemeen terug te vinden is in bronnen buiten de burgerlijke stand als M.A. van Buuren.
David groeit op in een orthodox Joods gezin dat vele tragische gebeurtenissen kent. Op 21 juli 1913 slaat het noodlot voor het eerst toe in de vorm van een grote brand in het bedrijf van zijn vader. De brand slaat snel om zich heen en zijn 3-jarige broertje Abraham komt hierbij om het leven. Zijn vader en grootvader lopen ernstige brandwonden op in een poging het ventje te redden. Zijn 32-jarige oom en naamgenoot staat in volle vlam en springt in het kanaal, desondanks overlijdt hij aan zijn verwondingen. David heeft kort daarvoor een zusje gekregen, Leentje (Hoogeveen, 29 maart 1913 – Auschwitz, 1 oktober 1942). Op 23 januari 1915 wordt er een levenloos jongetje geboren in het gezin en op 11 augustus 1917 een zoontje dat wederom de naam Abraham krijgt. Dit kindje wordt slechts 5 dagen oud. Van de 5 kinderen zijn alleen David en Leentje in leven gebleven. Zijn moeder overlijdt op 17 maart 1931.
David wordt leraar bij het N.I.K. te Delfzijl waar hij op 7 juli 1931 geïnstalleerd wordt als voorganger (Chazzan). Niemand beseft op dat moment dat hij de laatste voorganger van deze gemeente zal zijn. David betrekt op 27 augustus 1931 een woning aan de Marktstraat 4 in Delfzijl. Naast zijn werkzaamheden als voorganger is David ook kantoorbediende.
Op 2 april 1933 verlooft hij zich met lerares Ida Neerduin (Uithuizermeeden, 24 februari 1908), dochter van veehandelaar Nathan Neerduin (Godlinze gem. Bierum, 5 juli 1866 – Roodeschool gem. Uithuizermeeden, 2 februari 1912) en Jette Benninga (Eenrum, 9 juni 1871 – Roodeschool gem. Uithuizermeeden, 5 november 1921). Ida krijgt met ingang van 1 mei 1937 eervol ontslag als onderwijzeres i.v.m. haar aanstaande huwelijk. Het stel trouwt op 19 mei 1937, kort nadat zij op 8 mei van dat jaar verhuisd zijn naar de C. Houtmanstraat 6. Op 27 december 1937 trekt het Rosette Neerduin (Uithuizermeeden, 23 juli 1899) bij hen in komend vanuit Rotterdam. Rosette is de zus van Ida.
David is betrokken bij de Joodse toneelvereniging ” Vreugde en Vriendschap ” zoals op onderstaande foto te zien is waar de vereniging poseert voor hotel Dik.
Op 9 maart 1942 ontvangt de burgemeester van Delfzijl, Lubbertus Hendericus van Julsingha, de opdracht van de Nazi’s om alle Joden en half-Joden in kaart te brengen waarna zij op 11 maart 1942 gedwongen worden naar het getto in Amsterdam te verhuizen. De burgemeester protesteert hiertegen waarna hij door rijkscommissaris Seyss-Inquart ontslagen wordt. Ook David en zijn gezin worden gedwongen naar Amsterdam te verhuizen. Zij moeten zich melden op het station in Delfzijl waar de trein naar Amsterdam om 14.27u zal vertrekken. In Amsterdam worden David en zijn schoonzuster Rosette Neerduin op 28 december 1942 ingeschreven op het adres Valkenburgerstraat 186. Ida wordt hier niet genoemd. David schijnt zich nogal zorgen te maken dat boeken die hij van de gemeente heeft geleend misschien gaan schimmelen als hij te lang wegblijft.
David en Ida worden op 27 mei 1943 geïnterneerd in Westerbork in barak 61. Op 1 juni 1943 worden zij op transport gezet De bedoeling is dat ze naar Auschwitz gaan. Omdat het daar te vol is komen ze terecht in Sobibor waar beiden na aankomst op 4 juni 1943 vermoord worden. Van Ida is geen eigen archiefkaart en ook geen kaart uit de Cartotheek van de Joodse Raad online te vinden. Gelukkig is er wel een overlijdensakte beschikbaar om e.e.a. te bevestigen (zie hierboven).
Rosette wordt geïnterneerd wordt al geïnterneerd in Westerbork op 24 juli 1943. Een maand later op 24 augustus wordt ze op transport gezet naar Auschwitz waar ze na aankomst op 27 augustus 1943 wordt vermoord.
Gedurende de Covid-pandemie was de heer Lex Rootselaar zoals vele anderen meer aan huis gebonden en zat daardoor vaker achter zijn pc. Zo kwam hij erachter wat er zich afgespeeld had in het huis naast hem in de oorlogsjaren ’40-’45. Zijn onderzoek naar de voormalige Joodse bewoners heeft hem ertoe aangezet om voor hen Stolpersteine aan te vragen. Deze herdenkingssteentjes zijn gelegd op 11 april 2022 Stolpersteine gelegd door Gunther Demnig voor het pand Cornelis Houtmanstraat 6 te Delfzijl. Via een oproep op Joods Groningen kon er gelukkig ook nog een nabestaande gevonden worden die aanwezig was bij de plaatsing.
Een video van deze plaatsing kunt u vinden op de mediapagina.
Bronnen:
Arolson Archives
De verhalen van Groningen
Delpher
FamilySearch
Groninger Archieven
Lex van Rootselaar
Provinciale Drentsche en Asser Courant
Stadsarchief Amsterdam
Illustraties:
Arolson Archives
© Collectie Regina Philip
Family Search
Nieuwsblad van het Noorden
Nieuw Israëlitisch Weekblad
Provinciale Drentsche en Asser Courant
Stadsarchief Amsterdam
Laatst bijgewerkt:
30-08-2022