Synagoge Steentilstraat

De Steentilstraat ligt tussen het Gedempte Zuiderdiep en het (gedempte) Damsterdiep. Nadat niet langer diensten gehouden konden worden in de Poelestraat en het plan voor de Kattenhage niet door kon gaan, werd uitgeweken naar een huis aan de Steentilstraat dat gehuurd werd om als synagoge dienst te doen. Lang werden de diensten daar niet gehouden want de buurt kwam hiertegen in opstand. Hierop vroeg de pas aangestelde rabbijn Izaak Josefs Cohen een overleg aan met Burgemeesters en Raad. Waarschijnlijk om te voorkomen dat e.e.a. uit de hand liep werd door hen een commissie ingesteld die de bevoegdheid kreeg om een gebouw aan te wijzen dat als synagoge mocht dienen. Zo kon in 1754 door een aantal personen voor het bedrag van 2.800 gulden een huis aangekocht worden aan de Nieuwstad hoek Folkingestraat. Deze aankoop werd op persoonlijke titel gedaan en niet op naam van de Joodse Gemeente die overigens wel toestemming voor de aankoop had gegeven. De leden daarvan stelden zich elk persoonlijk garant stond voor de betaling van de koopprijs en verklaarden zich te onderwerpen aan het betalen van de ‘kerk’-belasting. Voor de verbouwing van het pand tot synagoge moest een deel van de huizen in de straat afgebroken worden. De kosten liepen zo hoog op dat men in 1756 nog eens 2.000 gulden moest lenen. Dit keer gebeurde dat niet alleen op persoonlijke titel maar werden ook de kerkelijke goederen als onderpand gegeven.

Na hier enige jaren godsdienstoefeningen te hebben gehouden kregen de joden in 1756 toestemming voor hun eerste synagoge in de Folkingestraat. Rabbi Isaac Joseph Cohen werd de geestelijke leider over de 30 tot 40 joodse gezinnen die toen in Stad woonden.De synagoge werd afgebouwd en op vrijdag 20 augustus 1756 kon deze eindelijk geopend worden. De wetsrollen werden in processie van de Steentilstraat overgebracht naar de Folkingestraat. Volgens een bericht in de Groninger Courant was dit ‘met ongemeen veel plegtigheyd en vrolykheid onder een groote meenigte van Aanschouweren’.

Steentilstraat rond 1900
© Collectie Groninger Archieven

Illustraties:
Nieuwsblad van het Noorden

Laatst bijgewerkt:
10-07-2020