Izaäk Rosenbaum wordt geboren op 15 oktober 1881 te Peize, Drenthe als 4e van de 9 kinderen van Ephraïm Izaäk Levie Rosenbaum (Groningen 1852 – Peize 1935) en Judik Israëls (Zuidhorn 3 juni 1851 – Peize 1927. Izaäk is de enige zoon van het stel. Later gaat hij in Roden wonen en wordt daar een succesvol manufacturier.
Op 11 juni 1911 trouwt Izaäk in Assen met Bertha Levie, geboren op 15 juli 1882 te Assen. Bertha is de dochter van koopman Mozes Gerson Levie (Roden 1839 – Assen 1921) en Anna Bendiks (Oosterdiep gem. Veendam 1850 – Assen, 1924). Bertha is onderwijzeres, in eerste instantie krijgt zij een positie in Dwingelo, later in Beilen, Kloosterveen en uiteindelijk Assen. Ze schrijft gedichten en is aanhanger van het zionisme. Ze geeft veel mensen advies over hoe ze wonden moeten genezen en maakt daarvoor speciale recepten. Izaäk en Bertha krijgen alleen een zoon.
Ephraïm Izaäk Levie wordt geboren in Roden op 7 juni 1913. Hij is vernoemd naar zijn grootvader aan vaders kant. Zoals gezegd wil hij in Groningen gaan studeren. In zijn studententijd lid van de Nederlandse Zionistische Studenten Organisatie afdeling Groningen. Na zijn studie wordt hij farmaceut. Nog voor de oorlog neemt hij een apotheek in Amsterdam over.
Ephraïm trouwt op 19 augustus 1940 met Johanna Frederika Suzanna Zion, geboren op 20 februari 1914 in Eibergen, Gld. Zij is de dochter van Migels Zion (Eibergen 1868 – Groningen 1937) en Betje Gans (Winterwijk 1877 – Sobibor, Polen 1943). Zij krijgen 2 kinderen; dochter Betty, geboren 7 augustus 1941, in het Portugees Israëlitisch Ziekenhuis, Plantage Franselaan te Amsterdam. Betty overleeft als enige van het gezin de Shoah.
Klik op de foto om te zien wie er allemaal op staan en wat hun relatie tot het bruidspaar is
Meer over Ephraïm, zijn gezin en de apotheek kunt u hier lezen op de website van Joods Amsterdam
Als hun zoon wil studeren in Groningen is dat voor Izaäk reden om met zijn gezin naar Groningen te verhuizen waar zij in de Alexanderstraat 32 in de Oosterpoortwijk gaan wonen. Tijdens de oorlog geeft Izaäk zijn gebedenboeken aan de buren, die ze na de oorlog aan een overlevend kleinkind teruggeven.
De bezetter heeft het Izaäk onmogelijk gemaakt zijn beroep te blijven uitoefenen. Hij is een koopman met land en veel mensen zijn hem geld schuldig. Waardevolle bezittingen moeten worden ingeleverd bij roofbank Lippmann-Rosenthal & Co. Van daaruit wordt dit ‘roofgoed’ verkocht aan particulieren in Duitsland.
In het najaar van 1942 worden Bertha en Izaäk door de bezetter uit huis gehaald. Op 26 maart 1943 wordt Izaäk op 61-jarige leeftijd in Sobibor vermoord. Ook zijn vrouw wordt die dag in Sobobor vermoord. Zijn zoon overleeft de Shoah ook niet. Zijn kleindochter Betty zat in Eibergen op de Groenloschestraat (nu J W Hagemanstraat) met een vals persoonsbewijs dat gemaakt was door Jan Willem Hageman, de secretaris van de gemeente Eibergen, haar pleegvader (werd gefusilleerd op D-Day). Betty overleefde de oorlog, ging naar Israël en woont in Zichron Ya’acov (2012). Ze heeft 4 kinderen en 4 kleinkinderen
Het huis aan de Alexanderstraat 32 bestaat niet meer, derhalve zijn er Stolpersteine gelegd voor Izaäk en Bertha Rosenbaum-Levie voor huisnummer 31.
Met dank aan Betty Kazin-Rosenbaum
Bronnen:
Betty Kazin-Rosenbaum
Groninger Archieven
Drents Archief
Illustraties:
© Collectie Betty Kazin-Rosenbaum
Laatst bijgewerkt:
16-06-2020